Kor mykje kan eg låne?

Ein kausjonist er ein person (som regel foreldre) som gir ein garanti til banken om å betale lånet ditt viss du sjølv ikkje klarer det. Den vanlegaste formen for kausjon er realkausjon, som vil seie at banken får tilleggssikkerheit i bustaden til kausjonisten.

For unge som skal kjøpe bustad for første gong, kan kausjon vere god løysing for å få det lånet dei har behov for. Foreldre bør likevel tenke godt gjennom ansvaret sitt før dei inngår ein kausjonsavtale.

Sjå også
Kausjonist – kva betyr det? 

Om du bør velje fast eller flytande rente er avhengig av fleire faktorar. Treng du forutsigbarheit, kan det vere ein god idé å velje fast rente. Har du større behov forfleksibiliteti nedbetalinga, vil flytande rente vere eit betre alternativ.

• Lån med flytande rente er den vanlegaste lånetypen. Eit lån med flytande rente følger rentemarknaden. Går rentenivået opp får du høgare lånekostnadar, medan du får lågare lånekostnadar viss rentenivået går ned. Har du økonomi som toler at det svingar litt viser det seg over tid at det som regel lønnar seg å velje flytande rente.
• Med fast rente bind du renta i ein avtalt periode. Då veit du nøyaktig kor mykje du skal betale kvar månad, uavhengig av kva som skjer i rentemarknaden. Hos oss får du fastrentelån med ei bindingstid på 3, 5 eller 10 år.

Du treng ikkje velje mellom det eine eller det andre. Du kan velje å binde renta på til dømes halve lånet. 

Sjå også
Du kan velje å binde renta på heile eller delar av lånet. Korleis går eg fram?

Kva rente du får på lån hos oss avheng av fleire ting. Når vi skal gi deg eit tilbod ser vi mellom anna på:

• Storleiken på lånet
• Kor mykje eigenkapital du har
• Inntekta di
• Kor mykje du har i samla gjeld

Renta vil òg bli påvirka av kva slags lån det er snakk om. Eit forbrukslån vil til dømes ha høgare rente enn eit bustadlån, fordi forbukslånet gir høgare risiko for banken.  

Sjå også
Prisliste med oversikt over rente på alle låneprodukt

Når du låner pengar av banken, må du som regel tilby ei form for sikkerheit. Det vil seie at du lar banken ta pant i noko du eig, til dømes bustad, hytte, tomt, bil eller båt.

Dersom du mislegheld lånet ditt, altså at du ikkje betaler renter og avdrag som avtalt, kan banken krevje at du sel tingen du eig og betaler tilbake det du skuldar. Ofte verkar dette slik at desto betre sikkerheit du klarer å stille til banken, desto betre vilkår (renter) kan du få på pengane du låner. Derfor er òg forbrukslån og kredittkort, som er lån utan sikkerheit, dyrare.

Sjå også
Kor mykje eigenkapital må eg har for å kjøpe bustad?
Kor mykje kan eg låne til bustad? 

Som ein hovudregel skal bankane ikkje låne ut meir enn 85 % av kjøpesummen. Det betyr at du må ha 15 % eigenkapital når du skal kjøpe bustad. I tillegg må du dekke omkostningane ved kjøpet. Kor mykje du må betale i omkostninger, avheng av kva type bustad du kjøper. 

• Sjølveigar: Du må betale 2,5 % av kjøpesummen i dokumentavgift til staten, og eit lite gebyr for tinglysing av skøyte og tinglysing av sikkerheita til banken.
• Burettslag: Omkostningane er betydeleg lågare, ca. 5000 kroner.

Kjøper du ein einebustad til 4 millionar kroner, må du altså ha 600 000 kroner i eigenkapital. I tillegg må du betale ca. 100 000 kroner i omkostningar. 

Du kan bruke BSU som eigenkapital når du kjøper bustad. Du kan ikkje spare meir på BSU-kontoen etter at du har begynt å bruke BSU-pengane, med mindre det er pengar du har spart tidlegare i år.

Det er mogleg å låne meir enn 85 % av kjøpesummen viss du har nokon som kan stille som kausjonist.

Korleis skaffe eigenkapital? 

• Du kan spare Er du under 34 år er Bustadsparing for ungdom (BSU) ei smart spareform. 
• Familie kan hjelpe deg, til dømes ved å gi forskot på arv eller eit privat lån.

Sjå også
Eigenkapital og finansiering
Bustadlån utan eigenkapital