Tips og råd
Pensjon frå arbeidsgjevar
Når du blir pensjonist, får du utbetalt pensjon frå jobbane du har hatt. Kor mykje du får i pensjon, avhenger av pensjonsordninga arbeidsgjevarane dine har valt.
Når du blir pensjonist, får du utbetalt pensjon frå jobbane du har hatt. Kor mykje du får i pensjon, avhenger av pensjonsordninga arbeidsgjevarane dine har valt.
Ikkje kunde i banken? Sjekk pensjon her
Alle arbeidsgjevarar i Norge må spare til pensjon for sine tilsette. Arbeidsgjevarane bestemmer kor stor del av løna di som skal setjast av til pensjonssparing.
Det er store forskjeller på kor mykje arbeidsgjevarar sparer for deg, noko som vil ha stor tyding for deg og din framtidige pensjon. Du må difor sjekke kva slags pensjonsordning du har, kva arbeidsgjevar faktisk sparer for deg og korleis sparepengane er plasserte.
Då får du prisfordel dersom du sparar i IPS (pensjonssparing med skattefordel) eller pensjonssparekonto. Dersom du har eit pensjonskapitalbevis eller pensjonsbevis hos oss, får du også denne fordelen.
Det har tyding for kva pensjonsordning du har.
Det finst tre ulike former for pensjonsordningar i privat næringsliv. Velg den ordninga du har
Innskotspensjon er den vanlegaste måten for bedrifter å spare til pensjon for sine tilsette.
Er du ansatt i ei bedrift som har innskuddspensjon betyr det at bedrifta set av ein prosentsats av lønna di til pensjon. Storleiken på den framtidige pensjonen din avhenger av kor mykje som sparast, kor lenge det sparast, avkastninga og lengda på utbetalingsperioden.
Les meir om innskuddspensjon som pensjonsordning i bedrifta.
På eigen pensjonskonto får du samla all innskotspensjon du har opparbeidd deg frå du starta å jobbe. Du får automatisk eiga pensjonskonto der din arbeidsgivar har innskotspensjon. Viss jobben din ikkje har innskotspensjon hjå oss, kan du flytte den hit. Les meir om eigen pensjonskonto
Hybridpensjon er ein mellomting mellom innskotpensjon og ytingspensjon.
Er du ansatt i ei bedrift som har hybridpensjon betyr det at bedrifta set av ein fast prosentsats av lønna di til pensjon. Prosentsatsen er lik for alle tilsette, men kvinner får eit tillegg til sparinga som kompenserar for at dei i gjennomsnitt lev lenger enn menn.
Storleiken på pensjonen din vil avhenge av kor mykje som sparast, avkastinga, lengda på utbetalingsperioden og eventuelle reguleringar.
Bedrifta vel om du kan påverke avkastninga gjennom investeringsval, eller om det blir gitt ei garanti mot negativ avkastning. Bedrifta kan også velge om pensjonen skal regulerast kvart år i
forhold til lønnsveksten.
Hybridpensjon kan gi utbetaling heile livet og kvinner vil generelt få meir igjen for ei slik pensjonsordning enn ein innskotspensjonsordning.
Ytelsespensjon blir i dag lite brukt i private bedrifter.
Er du ansatt i ei bedrift med ytelsespensjon får du ein fast prosentsats av sluttlønna utbetalt som pensjon.
Prosentsatsen inkluderer eit forventa folketrygd som bygger på gamle reglar. Fordi nye reglar seier at folketrygda skal levealdersjusterast, og dermed blir mindre enn forventa, vil dei fleste få ein samla pensjon som er lågare enn prosentsatsen som ytelsespensjonsordninga legg opp til.
Det er bedrifta som bestemmer utbetalingstida, men vanlegvis er den livsvarig.
Er du fødd etter 1962 blir pensjonen din berekna etter kor mange år du har jobba i offentleg verksemd før 2020, og kor mange år du jobbar i det offentlege etter 2020.
Pensjonen som tenast opp etter 2020 er bestemt av lønna år for år ved at det blir bygga opp ei pensjonsbehaldning på tilsvarande måte som folketrygda sin alderspensjon. Pensjonsbehaldningen utgjer 5,7 % av samla lønn inntil 12 G per år og brukar same reglar som folketrygda for å berekne kor stor pensjonen blir på uttakstidspunktet.
Avtalefesta pensjon (AFP) er ei pensjonsordning som du kan få i tillegg til tenestepensjon frå arbeidsgjevar. Det finst to AFP-varianter; livsvarig AFP og førtidspensjon AFP.
Det er viktig å hugse at ikkje alle har krav på AFP. Det avhenger mellom anna av kvar du jobbar, kor lenge du har jobba der og kor mykje du har tent.
Alle arbeidsgjevarar må spare pensjon til sine tilsette. Det kallast obligatorisk tenestepensjon (OTP). Det er store forskjellar på kor mykje arbeidsgjevarar i privat sektor sparer for deg. Dei er pliktige til å spare minst 2 % av din årlege lønn inntil 12 G.
Sparer arbeidsgjevaren din 2 % har du ei minimumsordning. I dei beste ordningane kan arbeidsgjevar spare 7 % av lønna inntil 12 G, pluss inntil 18,1 % ekstra for lønn over 7,1 G. Beløpet vert utbetalt først når du pensjonerer deg. I dag tilsvarer 1G = 118.620 kroner.
Sjølv om det kan vere ei stund til, er det ein fordel å tenke over kva slags liv du ønsker å leve når du ein gang blir pensjonist. Dei fleste ønsker å følgje opp og leve slik dei gjer i dag, men mange vil oppleve at samla pensjon blir lågare enn dei hadde sett føre seg.
Dersom du ønsker deg god økonomi og fridom som pensjonist, er det mykje å hente på å spare sjølv. Jo tidlegare du startar å spare til pensjon, jo mindre er det som skal til.
Innskotspensjon er den vanlegaste måten for bedrifter å spare til pensjon for sine tilsette. Om du er tilsette i ei bedrift som har innskotspensjon betyr det at bedrifta set av ein prosentsats av løna di til pensjon. Her kan du lese meir om innskotspensjon som pensjonsordning.
Storleiken på din framtidige alderspensjon avhenger av kor mykje som sparast, kor lenge det sparast, avkastinga og lengda på utbetalingsperioden.
Det er arbeidsgjevaren din som bestemmer korleis første innskot skal investerast. Når sparinga er i gang kan du sjølv velje mellom dei investeringsvala og spareprofilane arbeidsgjevaren har opna for. Dette kan du gjere under pensjonsområdet i mobilbanken og nettbanken, eller i pensjonsportalen.
Ønsker du fleire investeringsmoglegheiter enn arbeidsgjevaren din har ope for, kan du velje oss som sjølvvalt leverandør for eigen pensjonskonto. Då vil du få moglegheit til å velje fritt blant investeringsalternativa våre.
Eigen pensjonskonto
På eigen pensjonskonto får du samla all innskotspensjon du har opparbeidd deg frå du byrja å jobbe. Du får automatisk eigen pensjonskonto der arbeidsgjevaren din har innskotspensjon. Hvis jobben din ikkje har innskotspensjon hos oss, kan du flytte den hit. Les meir om eigen pensjonskonto
Eigen pensjonskonto er ein lovbestemt konto. Her får du samla all innskotspensjon frå arbeidsgjevarar.
Ein pensjonssparekonto er ein konto der du sjølv sparer ekstra til pensjonen din. Pengane plasserast i fond. Det er alderen din som avgjer andelen aksjar i fondet. Viss du vil endre spareprofil kan du gjere det i nettbanken eller mobilbanken etter at avtalen er oppretta.
Dei aller fleste arbeidstakarar kan starte utbetaling av pensjonen sin frå dagen ein fyller 62 år. Folketrygd, offentleg tenestepensjon og obligatoriske tenestepensjonar (OTP) frå private verksemder tilbyr heil eller gradert uttak frå 62 år. Men hugs at ein tidleg start av pensjonsutbetalinga som regel vil gje mindre utbetalt i årleg pensjon.
Kva rekkefølge du bør ta ut pensjonen din er avhengig av kva pensjonsprodukt du har, når du ønskjer å gå av med pensjon og kor mykje du føler at du treng som pensjonist. Råda her må difor sjåast på som generelle og rettleiiande. Det viktigaste er at du skaffar deg oversikt over din pensjon, vurderer kva som er viktig for deg og legge ein plan for din pensjonstilværsle. Vi vil på eit generell plan anbefale følgjande rekkefølge.
1: Avtalefestet pensjon (AFP)
Dersom du har ein avtalefestet pensjon (AFP) i privat sektor kan det lønne seg å ta ut den fyrst ettersom dette er ei livsvarig utbetalingsavtale. Eit av vilkåra for å starte uttak på avtalefestet pensjon (AFP) er at du må starte uttak på alderspensjonen frå folketrygden med minst 20 prosent. Du har moglegheita til å stoppe eller endre denne etter ein månad utan at det påverkar utbetalingen av din avtalefestet pensjon (AFP).
2: Alderspensjon frå folketrygden/NAV
Etter å ha starta avtalefestet pensjon (AFP) vil vi anbefale å starte uttak på din alderspensjon frå folketrygden. Denne betalast ut av NAV. Dette er ofte den største delen av pensjonen og er eit resultat av kor mange år du har vore i arbeid og kor høg inntekt du har hatt.
3: Fripolise og Ytelsespensjon
Dersom du sluttar i jobben eller byter arbeidsgjevar vert ytelsespensjonen din gjort om til ein fripolise, desse produkta stammar derfor frå same type pensjonsordning.
Etter avtalefestet pensjon (AFP) og alderspensjon frå folketrygden, kan det vere fornuftig å starte utbetaling på fripoliser og ytelsespensjon. Årsaka er at dine etterlatne ikkje arvar pengane frå ein ytelsesordning. Dersom du døyr før pengarne er utbetalt vil verdiane på desse produkta tilfalle forsikringskollektivet, altså andre med same type avtale.
4: Hybridpensjon og pensjonsbevis
Pensjonsbevis er en hybridpensjon frå ein tidlegare arbeidsgivar. Etterlatte vil heller ikkje arve pengane frå ein hybridordning. Dersom du dør før pengane er utbetalte vil verdiane på desse produkta på same måte som ein ytelsespensjon tilfalle forsikringskollektivet. Hybridpensjon er ein ny ordning som gjer at det stort sett er avgrensa med opptening. Dette kan tale for å vente med uttaket.
[5] Innskuddspensjon, pensjonskapitalbevis og eigen sparing
Pensjonskapitalbevis er ein opptent innskuddspensjon frå ein tidlegare arbeidsgivar og er, saman med eigen sparing, avtalene du bør vente lengst med å ta ut. Årsaka til dette er at dersom du dør før pengane er utbetalte vil verdiane på avtalen gå til dine arvtakarar. I tillegg har desse avtalene som regel ikkje livsvarig utbetaling, det kan difor vere ein fordel å vente med desse.
Kva som skjer med pensjonen din etter dødsfall er avhengig av kva pensjonsavtale du har. Her er ein forenkla oversikt over reglane på dei vanlegaste produkta. For å få fullstendig oversikt må du lese i forsikringsbevisa og forsikringsvilkåra for avtalen.
Innkotspensjon og pensjonskapitalbevis (PKB)
Dersom du har ein innskotspensjonsavtale gjennom din arbeidsgjevar vil verdien av avtalen gå til dine etterlatne. Saldoen vil først bli brukt som “barnepensjon” til barn under 21 år. Dersom saldoen er større enn det som trengst for å sikre barn ei årleg utbetaling lik grunnbeløpet i folketrygda (G) fram til dei er 21 år, blir resten av saldoen brukt til å sikre etterlattepensjon til ektefelle, sambuar eller registrert partner i minst ti år. Resterande saldo vil bli utbetalt som eit eingongsbeløp til dødsbu.
Ytelsespensjon, hybridpensjon, pensjonsbevis og fripolise
Verdiane på desse produkta vil tilfalle forsikringskollektivet, altså andre med same type avtale.
IPA
Saldo blir utbetalt til den/dei som du har registrert som begunstiga. Viss ikkje det er registrert begunstiga går saldo til andre kundar med same avtale som deg, det såkalla forsikringskollektivet.
Pensjonssparekonto og Fondskonto
Pensjonssparekonto og fondskonto blir utbetalt til begunstiga. Viss det ikkje finst begunstiga blir forsikringssummen utbetalt til ektefelle, deretter arvingar etter arvelova eller testament.
Individuell pensjonssparing (IPS) og LOfavør Pensjon
Saldoen vil bli brukt som “barnepensjon” til barn under 21 år. Dersom saldoen er større enn det som trengst for å sikre barn ei årlig utbetaling lik grunnbeløpet i folketrygda (G) fram til dei er 21 år, blir resten av saldoen brukt til å sikre etterlattepensjon til ektefelle, sambuar eller registrert partner i minst ti år. Resten av saldo vil bli utbetalt som eit eingongsbeløp til dødsbu.
Avtalefesta pensjon (AFP)
Avtalefesta pensjon (AFP) i privat sektor er ein livsvarig utbetalingsavtale. Når du døyr vil verdiane på avtalen tilfalle forsikringskollektivet, altså andre med same type avtale.
Folketrygda
Folketrygda er ingen sparing i tradisjonell forstand, men for kvart år du arbeider opparbeider du deg ein pensjonsrett. Denne utgjer 18,1 prosent av inntekta di opp til 7,1 G. (G) betyr grunnbeløpet i folketrygda. Dersom du døyr opphøyrer folketrygda. Det blir ikkje utbetalt arv på desse pengane. Dersom du ønsker å lese meir om folketrygda kan du gjere det på NAV sine heimesider.
Pensjon er pengane du skal leve av i framtida. Å spare smart kan gje deg ein betre kvardag som pensjonist. Velg den livsfasen du er i, så hjelper vi deg i gang.
For deg under 34 år
For deg mellom 18 og 33 år.
For deg mellom 50 - 62 år.
For deg som er over 62 år
Ser du etter skjema som høyrer til pensjonsløysingane våre?
Her finn du oversikt over våre pensjonsskjema,
enten det gjeld arbeidsuføre, dødsfall, uttak eller anna.
Skal du starte utbetaling av pensjonen din?