Flytte heimefrå

Bankfolk bruker nokre gonger fagord som ikkje alltid er sjølvforklarande. Her er nokre ord det kan vere greitt å vite kva betyr.

BankID = BankID er ein personlig og enkel elektronisk legitimasjon for sikker identifisering og signering på nett. BankID blir brukt for eksempel ved innlogging i nettbank og mobilbank, ved signering av lånedokument og bekrefting av betaling ved netthandel.  

Depositum = Eit depositum er ein sum som betalast til utleigar ved inngåing av leiekontrakt. Dette er utleigaren sin tryggleik for at leiligheita vert halden i god stand og at husleiga vert betalt.

Faktura = Ein rekning på ei vare, teneste eller abonnement. Med Avtalegiro og eFaktura slepp du å få papirfakturaer i postkassa.

AvtaleGiro = Ei teneste som gjer at rekningane dine automatisk blir betalt på forfallsdato. 

eFaktura = Ei rekning du får direkte i nettbanken i staden for på papir. Du slepp å skrive inn lange KID-nummer og annan informasjon. Det einaste du treng å gjere er å godkjenne rekninga når du mottek den i mobil- eller nettbanken. 

Forfallsdato = Siste frist for betaling av rekning/faktura.

KID-nummer = Nyttast ved betaling av ein rekning for å kunne vite at det er du som har betalt din faktura. Du finn KID-nummeret på rekningane du får. 

PST! I mobilbanken kan du ta bilete av fakturaen din, så slepp du å taste lange KID-nummer! 

Når du mottar ei rekning, kan du betale denne i mobil- eller nettbanken. For å gjere det enklare å betale rekningar kan du opprette AvtaleGiro eller eFaktura, eller ein kombinasjon av dei to.

Det kan vere smart å opprette både AvtaleGiro og eFaktura. Då slepp du å få papirfakturaer i postkassa, og rekningane dine blir automatisk betalt – utan at du treng å gjere noko.

avtalegiro
Den enklaste måten å opprette AvtaleGiro på er å gjere det samtidig som du betalar ei rekning. Du får automatisk spørsmål om du ønsker AvtaleGiro viss den du skal betale til tilbyr dette. Svar ja.

NB: Når du lagar ein ny Avtalegiro kan det ta inntil 4-6 veker før denne er aktiv. I denne perioden kan du derfor oppleve å få rekning i posten. Denne må du betale på vanleg måte. Så fort Avtalegiroen er aktiv vil betalingsmottakar slutte å sende deg rekningar på papir.

efaktura
For å få eFaktura frå bedrifter som tilbyr det, må du ha kryssa av for "Del tilgang" i mobil- eller nettbanken. Dette fikser du enkelt under Innstillingar – Betaling – eFaktura .

Ja, det kan du! Du kan enkelt opprette dei kontoane du treng i mobil- eller nettbanken.

Opnar du fleire kontoar er det lurt å lage eigne namn på kontoane. Til dømes "Rekningskonto" og "Feriekonto". Då blir det lett å halde oversikt over kontoen du bruker til vanleg, og kontoen du ikkje skal røre. 

Noko av det smartaste du kan gjere er å sette opp eit enkelt studentbudsjett. Skaff deg oversikt over kor mykje pengar som kjem inn, og kor mykje som går ut. 

Sjå tips for eit fornuftig studentbudsjett

Ja, det er mogleg. Bur du i kollektiv, eller med ein sambuar, kan det vere praktisk å opprette ein delt konto. Bli einige om kor mykje de skal setje inn i månaden, og kva pengane skal brukast til. 

Du kan opprette ein ny konto i nettbanken, og deretter dele kontoen med den du ønsker. De kan òg bestille bankkort til den delte kontoen – så har de begge tilgang til pengane de set inn. 

Eit vanleg bankkort kan du bruke så lenge det er pengar på konto. Når du bruker bankkortet i butikken, blir pengane trekt automatisk frå bankkontoen din. Dei forsvinn altså umiddelbart, og du betaler med ein gong.

Kredittkortet er ikkje kopla til noko konto, men gir deg tilgang til ein ekstra sum du kan låne. Når du bruker kortet, låner du pengar, og det kan du gjere inntil grensa er nådd. Når du har betalt ned alt eller deler av summen, kan du igjen låne opptil grensa. 

Les meir om Mastercard Ung.

Har du aldri hatt eit kredittkort før, kan dette lynkurset for ferske kredittkorteigarar vere lurt å lese gjennom.

Skriv husleigekontrakt med utleigar, så har de avklart viktige forhold på førehand. 

Dette er lurt å sjekke i husleigekontrakten:

• Er kontrakten tidsbestemt?
• Kor lang oppseiingstid har du?
• Kva krevst for å få depositumet ditt tilbake?
• Kven betaler om til dømes vaskemaskina sluttar å fungere?

Er de fleire som skal leige saman, bør de be om individuelle kontraktar. Dersom det ikkje er mogleg, og de kun får éin felles kontrakt, bør alle i kollektivet signere kontrakten. Då står alle ansvarleg om noko skulle skje.

Forbrukarrådet gir gode tips om å leige bustad

Forbrukarrådets standardkontrakt

Skal du leige ein plass å bu er det vanleg å betale inn eit depositum. Beløpet varierer, men er ofte på tre månadsleiger og aldri meir enn seks. Pengane får du tilbake med renter når du flyttar ut.

Du og utleigar skal avtale depositum og leigeavtale samtidig. Utleigar kan ikkje forlange at du betalar eit depositum etter at de har inngått leigeavtalen.

Du skal ikkje betale inn depositumet til utleigar sin privatkonto. Utleigar skal opprette ein depositumskonto som begge skal signere på.

Les meir om depositumkonto

Før du flyttar inn er det viktig at du tar ei runde og sjekkar for skader. Lever ei liste med oversikt over feil og manglar til utleigar, eller gå gjennom bustaden saman – då slepp du å få skulding for gamle skadar når du flyttar ut.

Viss du som leigetakar skal signere ein avtale om depositumkonto, men manglar BankID, må både du og utleigar komme innom eit bankkontor. Ta med gyldig legitimasjon og leigekontrakten.

Viss leigetakar er under 18 år, må dei ta kontakt med banken for å få signert avtalen. Ofte er det føresette som signerer avtalen på vegner av leigetakarar under 18 år.