Indeksfond
Indeksfond passar for deg som er opptatt av låge kostnadar, enten du er nybegynnar eller ein erfaren fondssparar.
Følger marknaden
Målet er å attskape avkastninga i marknaden fondet følger.
Låge kostnadar
Du får meir igjen for sparepengane dine.
Spreier risikoen
Du spreier sparinga di i fleire selskap.
Kva er indeksfond?
Indeksfond er ei form for aksjefond som følger ein referanseindeks, som Hovudindeksen på Oslo Børs eller verdsindeksen. Målet er å attskape avkastninga i den delen av aksjemarknaden som fondet følger.
Indeksfond har typisk låge kostnadar då det ikkje er nokon forvaltarar som aktivt tar stilling til kva aksjar som skal kjøpast og seljast.
Les meir om forskjellen på aktivt forvalta fond og indeksfond
Globalt indeksfond
Vel du å spare i eit globalt indeksfond, spreier du sparinga di på tvers av land, regionar eller bransje.
Globale indeksfond forsøker å attskape verdiutviklinga på dei største selskapa over heile verda. I hovudsak er det to typar globale indeksfond:
- Heile verda, alle land: ACWI (All country world index)
- Modne marknader, til dømes Vest Europa, Australia, Canada, Hong Kong, Japan, New Zealand, Singapore, og USA: MSCI World.
Du kan også spare i norske indeksfond. Då sparer du i fond som investerer i eit utval av selskapa på Oslo Børs.
Beste indeksfond?
Det finst fleire ulike indeksfond å velje mellom. Dei globale indeksfonda følger ulike aksjeindeksar, som gjer at verdiutviklinga kan variere noko. Over tid er det dei med lågast pris som har best føresetnader for å gi deg best avkastning.
SpareBank 1 Indeks Global
SpareBank 1 Indeks Global er eit globalt indeksfond, som inngår i fondspakken SpareBank 1s utvalgte. Fondet består av rett under 1500 selskap som oppfyller krava våre for ansvarleg forvaltning.
SpareBank 1 Indeks Global følger referanseindeksen MSCI World ESG Universal Select. Det betyr at fondet ser bort frå selskap som ikkje lever opp til kravet fondet har til miljø, sosiale- og styringsmessige forhold.
SpareBank 1 Indeks Global passar for deg som ønsker
- låge kostnadar
- god risikospreiing
Fordelar og ulemper med indeksfond
Både indeksfond og aktivt forvalta fond kjem med fordelar og ulemper for deg som sparer.
Fordelar med indeksfond
- Indeksfond er enkelt, og du veit kva du får. Målet er å attskape avkastninga i den delen av marknaden fondet følger.
- Går marknaden bra, går fondet bra.
- Gode indeksfond er relativt enkle å identifisere, om du veit kva del av aksjemarknaden du ønsker å følge.
- Forvaltninga av indeksfond er i stor grad automatisert med datamaskiner og kostnadane er derfor relativt låge.
Ulemper med indeksfond
- Ulempen med indeksfond er at du ikkje vil få betre avkasting enn indeksen som fondet følger, i motsetning til aktivt forvalta fond som forsøker å skape betre avkastning enn referanseindeksen.
- Indeksfond består ofte av mange selskap og det kan vere utfordrande å vite korleis alle fonda står seg på til dømes berekraft.
- Du risikerer å få overprisa selskap med dårlege framtidsutsikter med på lasset.
- Sjølv om det er lett å finne gode indeksfond, er det ikkje lett å vite kva slags indeksfond du skal spare i. Utvalet er stort og fonda følger ulike aksjeindeksar.
Kva lurer andre på?
Ein skil mellom aktiv og passiv fondsforvalting, også kalla aktivt forvalta fond og indeksfond.
Indeksfond er passivt forvalta fond, der fondet har som mål å følge utviklinga til ein referanseindeks, til dømes Oslo Børs. Det er ingen forvaltarar som aktivt tar stilling til kva aksjar eller verdipapir som skal kjøpast og seljast. Denne typen forvaltning krev lite oppfølging, noko som gir lågare kostnadar.
Risikoen i fondet følger den generelle risikoen i referansemarknaden over tid.
Til samanlikning har aktivt forvalta fond ein forvaltar, eller eit team av forvaltarar, som bestemmer kva aksjar eller verdipapir som skal kjøpast og seljast. På denne måten har forvaltaren moglegheit til å ta ansvarlege val for investeringane dine. Målet er å gi deg som eig fond høgare avkasting enn referanseindeksen fondet blir målt mot.
Sjå også
Fond
Fond er ei samling av aksjar eller andre verdipapir. Sparar du i fond vil pengane bli forvalta for deg av profesjonelle forvaltarar.
Ved å spare i eit fond spreier du pengane dine på mange ulike selskap. Korleis du sparer avheng av kor lenge det er til du treng pengane, kor høg avkasting du forventar å få, og i kor stor grad du toler at sparepengane svingar i verdi i løpet av spareperioden. Du kan forvente å sjå pengane vekse raskast i aksjefond og mindre i rentefond – kombinasjonsfond ligg i mellom. Les meir om aksjefond, rentefond og kombinasjonsfond.
Aksje
Ein aksje er ein eigardel i eit aksjeselskap. Kjøper du ein aksje i eit selskap, kjøper du ein del av dette selskapet. Gjer selskapet det bra, vil verdien av aksjen din stige fordi selskapet blir meir verdt. Verdien kan også synke om selskapet går dårleg.
Med aksjar kan du sjølv bestemme kva selskap du vil eige. Risikoen er ofte større enn ved å spare i fond. Dersom du ønsker å ha meir kontroll på risikoprofilen din og investeringsval, har du moglegheita til å gjere dette i aksjehandeltenesta.
Aksjefond
Eit aksjefond består av eigardelar i fleire børsnoterte selskap. Dette betyr at du ved å investere i eit aksjefond indirekte eig aksjar i dei ulike selskapa som fondet har investert i. Når den samla verdien av selskapa i fondet stig, stig òg verdien på pengane du har spart i fondet.
Aksjefond passar for deg som ønsker høg avkasting, skal spare i 10 år eller meir, og toler at sparepengane dine svingar ein del. Du tar mindre risiko ved å spare i aksjefond framfor enkeltaksjar, sidan du ikkje set alle pengane dine i berre eitt selskap.
Aksjefond bør du kjøpe innanfor ein aksjesparekonto. Aksjesparekonto gir deg fridom til å kjøpe, selje og byte fond og aksjar utan å betale skatt undervegs.
Vel du å spare i aksjefond kan du velje korleis pengane dine skal plasserast, og forvaltast. Det er i hovudsak to kategoriar aksjefond du kan velje mellom: indeksfond og aktivt forvalta fond.
Rentefond
Rentefond er eit samleomgrep på fond der pengane dine blir plasserte i lånepapir frå selskap, styresmakter og kommunar. Ein obligasjon er eit verdipapir som bevis på at du har lånt vekk pengar. Du tener pengar på renta som selskapa betaler på lånet.
Rentefond passar for deg som ønsker høgare avkasting enn på sparekonto, utan å ta for stor risiko.
Rentefond kjem i ulike variantar, og det er forventa at noko svingar meir enn andre. Kor høg avkasting du kan forvente å få i eit rentefond avheng av kor høg risiko fondet tar. Likevel har rentefond normalt sett lågare svingingar og risiko enn viss du skulle spare i eit 100 prosent aksjefond.
Når du sparer på konto får du renter på beløpet du har på kontoen, i fond kallar ein dette for avkasting. I fond kallast dette for avkasting.
Forventa avkasting seier noko om kor mykje du får tilbake for investeringane dine, og er basert på avanserte reknestykke og historiske data.
Storleiken på aksjeandelen i eit fond er med på å påverke risiko og forventa avkasting for det fondet. Eit aksjefond med 100 % aksjar har ein forventa høgare avkasting enn eit rentefond, men inneber altså ein viss risiko.
God tid er nøkkelen til trygg sparing i fond. Jo lenger tidshorisont du har, jo høgare andel aksjar kan du ha utan at risikoen aukar. Held du deg til planen, også i dårlege tider, vil du sannsynlegvis oppnå større avkasting enn ved andre spareformer.
Sjå også
Kva er fond?
Kan eg tape pengar på å spare i fond?
Kva er aksjefond og rentefond?
Kva er indeksfond?
Skal du spare i mange år, betyr det ikkje så mykje med eit midlertidig fall i aksjemarknaden. Faktisk kan det vere ein fordel – no kan du kjøpe billege aksjar, som kan stige i verdi når marknaden går oppover igjen. Ein gyllen regel for aksjeinvesteringar er å kjøpe når det er billeg og selje når det er dyrt. Pengar tent!
Har du derimot dårleg tid, eller er avhengig av å kunne ta ut pengane dine på kort varsel, vil det same fallet i aksjemarknaden kunne slå uheldig ut. Du sel deg ut på eit dårleg tidspunkt, fordi du ikkje har tid til å vente på den neste positive utviklinga i marknaden. I verste fall kan du tape pengar.
Is i magen lønner seg, og på sikt har marknaden historisk alltid gått oppover.
Sjå også
Sparing i fond:
Kort om kjøp og sal av aksjar
Kva er forventa avkastning på fond?
Ja, det kan du! Det er ingen bindingstid på sparing i fond. Du kan selje fondsandelar når du sjølv ønsker det.
Hugs på at overføring eller sal av fond kan gi skattemessige konsekvensar.
