Brannførebygging i landbruket

Sjekk av el-skap og elektrisk utstyr

Ein stor prosentdel av brannar oppstår i elektriske anlegg, sikringsskap eller i laus elektrisk utstyr. Vi anbefaler difor å sjekke sikringsskapa dine regelmessig. Her er ei sjekkliste for el- og sikringsskap du bør gå gjennom regelmessig:

• Stram til sikringane om du har skrusikringar i sikringsskapet, og vurder å byte ut sikringane til dagens standard.
• Hald alltid dørene til sikringsskap og el-skapa lukka. 
• Test jordfeilbrytaren regelmessig. Om du ikkje har jordfeilbrytar, kontakt ein elektrikar om kva type jordfeilbrytar som er rett for garden din.
• Om du ikkje har eit overspenningsvern i sikringsskapet, tilrår vi at du installerer det. Jo meir utsett garden din er for lyn og torden, jo viktigare er det å ha eit fungerande overspenningsvern.
   

Fester duvarmesensorar i el-skapa dine gir vi deg 10 % rabatt på forsikring.

Sjekk elektrisk utstyr og leidningar

• Sjå etter svimerker i støpslar, leidningar, kontaktpunkt, lamper og anna elektrisk utstyr. Kontakt elektrikar om du finn feil eller avvik. 
• Ta ut støpselet av utstyr som ikkje er i bruk, som til dømes sveiseapparat, høgttrykksspylar, varmelamper, ladarar o.l.
• Ei skjøyteledning er midlertidig løysing, og det fins eigne typar for utandørs bruk. Om det blir ei permanent løysing må du få elektrikar til å legge opp nytt punkt eller ein ny kurs.
• Få ein godkjend el-kontrollør til å gjennomføre ein sjekk av det elektriske anlegget på garden. Kor ofte det skal kontrollerast varierer frå gard til gard. Du kan sjå nettsidene til FG-kontroll for kva som gjeld for din gard. 
   

Om du gjennomfører ein el-kontroll med termografering på garden gir vi deg 20 % rabatt på forsikringa.

Sjølvantenning i fôr

Branntilløp i høy, halm og anna organisk materiale er ei kjent og frykta årsak til brann i driftsbygningar. Dette bør du gjere for å ta ned risikoen for varmeutvikling i fôret:

• Hald den relative fuktigheita i fôret under 16 %. Ver nøye med tørkeprosessen før fôret lagrast. Sjølv om fôret er tørt ved lagringa, kan regn frå eit utett tak eller vegg på driftsbygninga vere nok til å bringe fuktigheita i fôret til eit nivå som kan føre til at bakteriar byrjar å utvikle varme. 
• Strø salt i tørrhøyet. Saltet bind vatnet i høyet på ein slik måte som gjer at bakteriane ikkje kan utnytte det i si utvikling. 
• Det er viktig å overvake temperaturen i lageret. Temperaturmålar som ligg inne i høy-/halmlageret kan avsløre om varmeutviklinga har kome i gang. Det er ofte betre med fleire små fôrlager enn eitt stort. Problemet i større lager kan vere å «finne» staden der prosessen startar, for eksempel ved ein taklekkasje.
   

Har du temperatursensorar i eksempelvis plansilo eller korntørranlegget, gir vi deg 10 % rabatt på forsikringa.

Parkering av køyretøy

Traktorar og arbeidsmaskiner kan byrje å brenne medan dei står parkert inne i ein bygning, sjølv med motoren avslått. Resultatet blir ofte totalskader både på bygning og arbeidsmaskiner. Du bør ha rutiner for korleis du kan hindre slike brannar:

• For køyretøy med hovudstraumbrytar skal golvet i garasje/parkeringsstad vere tett og ha ubrennbar overflate. Kravet gjeld arealet under traktoren og ein meter utanfor. 
• Skru alltid av hovudstraumbrytaren etter du har parkert maskinene dine. 
• For køyretøy som ikkje har hovudstraumbrytar, krevst det at heile golvet i garasjen skal vere tett og ha ubrennbar overflate. Vurder om du kan ettermontere hovudstraumbrytar. Vi har til dømes sett mange brannar i kompaktlastarar.
• Hugs at det er påbode å ha minst eitt brannsløkkingsapparat i garasjen.

Med sensor som overvakar temperaturen på arbeidsmaskinene gir vi deg 10 % rabatt på forsikringa.

Arbeid med varme

Arbeid med varme er arbeid der det blir nytta arbeidsverktøy og -utstyr som genererer gnistar og varme som kan føre til brann. Arbeid med varme inkluderer bruk av open flamme, varmlufts-, sveise-, skjære- og slipeutstyr.

Forsikringsselskapa har sett krav til at dei som utfører arbeid med varme utanfor faste tilrettelagde produksjons- og verkstadsrom skal ha sertifikat frå Norsk brannvernforening eller ein organisasjon godkjend av Norsk brannvernforening.

Planlegging

Om ulykka først er ute er det viktig at du har ein plan for kva de gjer i tilfelle brann. Dette bør alle på garden øve på slik at alle veit kva ein gjer om det verste skulle skje. 

Ting du må tenkje på:

• Raskaste veg ut og alternative utgangar om raskaste veg ut ikkje er tilgjengeleg.
• Plassering av slukkeutstyr. Veit alle kvar det er, og er det lett tilgjengeleg?
• Kan alle på garden nytte slukkeutstyret riktig?
  
• Kan du gjere noko for å minimere skaden før brannvesenet kjem, utan å setje deg sjølv og andre i fare?
• Vi anbefaler at du heng opp eit plankart ved inngangen til fjøsen. Dette gjer det lettare for brannvesenet å orientere seg når dei kjem, og dei kan arbeide meir effektivt.

Generell brannførebygging

Gjer det til ei vane å teste røykvarslarar kvar månad og bytte batteri kvart år på Røykvarslaren sin dag, 1. desember. 

Eit brannalarmanlegg gjer det meir sannsynleg at eit branntillaup vert sløkt før større skade oppstår. Har du over 30 dyr er du pliktig til å ha varslingsanlegg, men vi anbefaler at alle vurderer å investere i eit anlegg uansett storleik på produksjonen. Sørg for å ha jamleg kontroll av brannalarmanlegget. Mattilsynet utarbeider regelverk for brannsikring på gardar med dyrehald. 

Slukkeutstyr som brannteppe, slukkeskum og brannslukkingsapparat er enkelt å få tak i. Sørg for at du har riktig og nok utstyr. Det er også viktig at du veit korleis utstyret skal plasserast og når og korleis det skal vedlikehaldast.

Rot og boss som ligg og sleng kan bidra til at ein brann sprer seg raskare. Hald driftsbygning og andre område på garden ryddig. God skadedyrkontroll er viktig sidan rotter og mus kan øydeleggje det elektriske anlegget og føre til brann.