Phishing
Phishing, også kjent som falske e-postar, er svindelforsøk der svindlarane utgir seg for å vere nokon du stolar på for å lure deg til å gi frå deg sensitiv informasjon eller overføre pengar til dei.
Kjenneteikn på phishing
Phishing er blant dei vanlegaste formene for svindel. Her tar svindlarane kontakt via e-post (men sjå òg SMiShing) og prøver å lure deg til å oppgi personleg informasjon dei kan misbruke. Svindlarane ber deg enten svare på e-posten eller gir deg ein link som går til ei falsk nettside. Du bør aldri trykke på ei lenke for så å oppgi BankID og annan personleg informasjon.
Faresignal du kan sjå etter
Punkta nedanfor betyr ikkje nødvendigvis at avsendaren har ureint mjøl i posen, men jo fleire punkt som stemmer, desto meir på vakt bør du vere.
- Du får ein e-post du ikkje forventar frå ein person eller eit selskap du har tillit til.
- Du blir bedt om å gi opp sensitiv informasjon enten ved å svare på e-posten eller ved å følge ein link i e-posten. Det kan til dømes vere ein netthandel, eit postselskap eller eit budfirma som ber deg oppdatere betalingsinformasjonen din.
- Nokon du kjenner tar kontakt og seier dei er i trøbbel og berre treng at du låner dei pengar.
- Avsendar påpeikar at det hastar at du gjer det dei ber deg om.
Slik unngår du å bli lurt
- Aldri gi frå deg sensitiv informasjon (til dømes fødselsnummer, BankID-passord, kortnummer eller PIN-koder) på e-post, sjølv om dei som ber deg gjere det ser ut til å vere banken, politiet, eller andre du stoler på. Vi vil aldri be deg om å oppgi denne typen informasjon, verken via e-post eller telefon.
- Ta deg tid til å vurdere om førespurnaden kan vere svindel. I ein travel kvardag er mange av oss vant til å løyse ting kjapt på mobilen så fort vi får e-posten, «så er det ute av verda», før vi eigentleg har tenkt oss om. Det veit svindlarane å utnytte seg av.
- Tenk gjennom om kommunikasjonen rimar med korleis dette selskapet har pleidd å kommunisere med deg.
- Sjekk om domenenamnet stemmer overeins med det du er vant til frå avsendar, både i e-postadressa og i linken i e-posten. For SpareBank 1 skal domenenamnet vere sparebank1.no.
- Om du får meldingar frå venner eller familie som seier dei er i trøbbel, ring vedkommande/legg på og ring personen opp igjen, og sjekk at det faktisk stemmer. Ikkje overfør pengar om du er i tvil!
Dette gjer du med phishing-e-posten
Har du mottatt ein e-post du trur er eit svindelforsøk?
- Viss du ikkje har trykt på ei lenke, svart på e-posten eller opna nokre vedlegg, er ingen skade skjedd. Slett e-posten.
- Har du trykt på ei lenke eller opna eit vedlegg, kan det vere at du har fått datavirus. Les meir hos Nettvett.no.
- Har du gitt frå deg opplysningar til avsendaren av e-posten, enten ved å svare på e-posten eller etter å ha følgt ein link, må du ta kontakt med oss på 57 82 97 00 umiddelbart.
