Sambuarkontrakt

Alle sambuarar treng ein sambuarkontrakt. Eit godt råd er å tenke gjennom korleis inntekt blir brukt i samlivet, til dømes om den eine betaler ned lån og den andre betaler for forbruksvarer som mjølk og brød. I tillegg til kva konsekvensar dette kan få. Ein sambuarkontrakt kan bidra til å forhindra konflikt ved eit brot, sidan mykje allereie er avklart.

Det viktigaste er ofte å tenke ordentleg gjennom eigarskap til bustaden. For sambuarar er det ikkje noko felleseie, slik det er ved ekteskap. Viss den eine eig bustaden når de blir sambuarar, er eigarskapet slik òg om det blir slutt mellom dykk. Den som flytta inn kan derfor stå på bar bakke etter eit langvarig forhold, samtidig som bustadprisane har auka i løpet av sambuarskapet. Dette kan vere dramatisk, og de bør ta sikte på at begge får del av bustad og verdistigning i marknaden.

Du står ikkje ansvarleg for gjeldsopptaket til sambuaren din, bortsett frå viss du er medlåntaker eller kausjonist. Kreditorane kan derfor ikkje gå etter formuen din. Likevel kan den økonomiske framferda til sambuaren din påverka deg. Dersom de eig bustad saman, kan kreditorane gå etter delen hans av bustaden, og dette kan medføre at de må flytta. Det er derfor viktig med openheit i sambuarskapet rundt gjeld.

Om de vil vere sambuar eller gifte dykk er noko de må finne ut av sjølv. Rettsleg har sambuarar no fått nokre betre rettar når den eine døyr, og har i mange tilfelle rett til ein minstearv og avgrensa uskifte. Vernet for gjenlevende ektefelle er likevel sterkare, og det same gjeld ved skilsmisse.

Den største forskjellen er at ektefellar som utgangspunkt har felleseie med likedeling av all formue. For sambuarar finst det ikkje felleseie – her er utgangspunktet at ein finn ut kven som eig kvar ting. Det kan gi ei langt meir ujamn fordeling, og nokon gonger med nokså urettferdig resultat. Ein god sambuarkontrakt, eventuelt kombinert med testament, kan løysa mykje.