Endringar i ENK – enkeltpersonføretak
Burde du ha eit AS i staden for ENK? Skal neste generasjon ta over? Sjekk korleis du går fram ved ulike endringar i enkeltpersonføretaket.
Byte frå ENK til AS
Tenker du på å endre enkeltpersonføretaket ditt til AS? I nokre tilfelle kan det vere lurt. Før du bestemmer deg, er det uansett smart å ta ein prat med ein rekneskapsførar. Dei kan gi deg gode råd – spesielt med tanke på skatt og korleis du bør gå fram.
Her finst det ingen fasitsvar, men mange byrjar å tenke på det når dei:
- driv med ein viss økonomisk risiko og vil skilje privatøkonomien frå økonomien og gjelda til bedrifta
- vil ha tryggleik rundt sjukepengar og pensjon på lik linje med andre tilsette
- planlegg å selje bedrifta
- treng pengar frå investorar
- har overskot og vil reinvestere det i bedrifta
- ser at eit generasjonsskifte nærmar seg, og har fleire arvingar som skal ta over
For å endre frå ENK til AS, stiftar du først eit nytt AS, for så å slette enkeltpersonføretaket. Det er ikkje mogleg å endre organisasjonsform på eksisterande organisasjonsnummer.
Når du stiftar aksjeselskapet, opplyser du om kva ENK som skal gjerast om.
For å endre organisasjonsform skattefritt, må det gjerast før 30. juni for å vere gyldig frå neste årsskifte.
Les meir på altinn.no | Gjer endringar i samordna registermelding
Når du byter frå ENK til AS, er det eit skilje i rekneskapen.
Bruker du rekneskapsførar kan du ta kontakt med rekneskapsbyrået ditt for å gi beskjed om at du vil byte frå ENK til AS.
Bruker du ikkje rekneskapsførar, må du hugse på å:
- senda fakturaer frå aksjeselskapet
- gi beskjed til leverandørar at dei må sende fakturaer til det nye aksjeselskapet
- dobbeltsjekke at banken har endra kontonummer til rett eigar
- rapportere meirverdiavgift, skattetrekk og arbeidsgivaravgift frå det nye organisasjonsnummeret
- overføre alt som er bokført i enkeltpersonføretaket gjennom året – til det nye aksjeselskapet. Dette må du gjere for å få éin samla rekneskap for heile året.
Avhending og sal av ENK
Viss eigaren av enkeltpersonføretaket går bort, eller sel bedrifta, skal enkeltpersonføretaket avsluttast.
Fordi eit enkeltpersonføretak er knytt til ein fysisk person, kan ikkje føretaket – med organisasjonsnummer og firmanamn – direkte blir overført til ein ny eigar.
Ved kjøp eller avhending av eit enkeltpersonføretak er det berre verdiane og eigedelane i bedrifta som blir kjøpt eller blir overført. Kjøparen må starte si eiga bedrift, og det er denne nye bedrifta som overtar eigedelane.
Du kan overføre aktiviteten føretaket driv til eit anna føretak. Det gjer du ved å registrere endringar for enkeltpersonføretaket i Brønnøysund.
ENK og generasjonsskifte
Er det tid for at junior tar over bedrifta? Det er fint at bedrifta lever vidare gjennom generasjonar, og det er ulike måtar å gjere det på.
Når det er tid for generasjonsskifte, har du to moglegheiter:
- Eit ENK kan ikkje overførast direkte til ein annan, men du kan overføre aktiviteten bedrifta driv med. Du kan selje eller gi den bort i arv eller gåve.
Viss junior vil halde fram med å drive bedrifta som eit ENK, må det registrerast eit nytt ENK i Foretaksregisteret.
Register endringar (sal, arv, gåve) og nytt ENK
- Vil du overføre sjølve bedrifta, må ENK-et først blir gjort om til eit AS. Såg må aksjane overførast som ei gåve. Slik byter du frå ENK til AS.
Når aksjeselskapet er oppretta, må du lage eit "gåvebrev" der aksjane i aksjeselskapet blir overført til riktig person. I gåvebrevet kan du stille fleire krav – til dømes at gåva skal ha særeige i ekteskap.
Avslutte ENK
Skal du avslutte enkeltpersonføretaket ditt, må du passa på at du gjer det riktig. Du kan ha forpliktingar og oppgåver òg etter at du har lagt ned. For å unngå bot, er der smart å sette seg inn i kva du må gjere.
Sjå også
Å starte eit aksjeselskap treng ikkje å vere komplisert. Vi guidar deg heilt til mål.
Sjekk dei viktigaste forskjellane mellom AS og ENK.
Sjekk moglegheitene dine for finansiering i oppstarten her.